काठमाडाैं । सरकारले विमानस्थलबाट चरा धपाउने प्रयोजनका लागि ३ लाख रुपैयाँ बजेट छुट्याएको छ । सरकारले चरा धपाउन शिकरी खटाउन यो रकम छुट्याएको हो । नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले चालू आर्थिक वर्ष २०७९÷८० मा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल र पोखरा विमानस्थलका लागि चरा धपाउने प्रयोजनमा प्रयोग हुने गुलेली र मट्याङ्ग्रा तथा जाली खरिदमा ३ लाख रुपैयाँ बजेट छुट्याएको छ ।

प्राधिकरणका अनुसार पोखरा नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका लागि १ लाख र वन्यजन्तु तथा चराचुरुङ्गी धपाउन तथा गुलेली मट्याङ्ग्रा खरिद तथा ट्रापर मर्मत गर्न त्रिभुवन विमानस्थलमा २ लाख रुपैयाँ विनियोजन गरिएको छ । यसभन्दा धेरै ठूलो रकम भने शिकारी खर्चमा हुने गरेको छ ।

प्राधिकरणका अनुसार यस वर्ष शिकारी खर्चमा पोखरामा मात्र ४० लाख रुपैयाँ खर्च हुने भएको छ । त्रिभुवन विमानस्थलका लागि भने २७ लाख रुपैयाँ शिकारी खर्च विनियोजन भएको प्राधिकरणको वार्षिक बजेटमा उल्लेख छ । त्रिभुवन विमानस्थलमा चरा तथा वन्यजन्तु धपाउन आधुनिक उपकरण तथा डिभाइससहित शिकारी समेत खटाउने गरिएको छ ।

छिट्टै सञ्चालनको तयारीमा रहेको पोखरा विमानस्थल चराको अझ बढी जोखिममा छ । किनकी सो विमानस्थलको आडमै ल्याण्डफिल साइट रहेको छ । विमानस्थलमा खटिने शिकारीहरुले बम जस्तै आवाज आउने डिभाइस पड्काउने, गोली हान्ने तथा गुलेली हानेर चरा धपाउने गर्छन् ।प्राधिकरणले पोखरामा ‘बर्ड स्क्यानिङ डिभाइसेज’ खरीद गर्न ५ लाख रुपैयाँ र काठमाडौंमा बर्ड स्क्यानिङ मेसिन खरिद गर्न ५ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छ ।

काठमाडौंसहितका विमानस्थल चरा तथा वन्यजस्तुको बढी गतिविधि हुने विमानस्थलमा पर्छन् । घाँसे मैदानमा हुने गड्यौंलाहरु धावनमार्गसम्म आइपुग्ने र ती किरा फट्याङ्ग्रा खान चरा धावनमार्गसम्म आइपुग्दा चरा र जहाज ठोक्किने सम्भावना धेरै हुन्छ । 

यसको न्यूनीकरण गर्न प्राधिकरणले काठमाडौंमा किरा तथा गड्यौंला नियन्त्रणको किटनाशक विषादी तथा छर्किने प्रयोजनका लागि ४ लाख रुपैयाँ विनियोजन गरेको छ । प्राधिकरणले हरेक विमानस्थलमा घाँस तथा खर कटानका लागि समेत बजेट छुट्याएको छ ।नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको ‘सेफ्टी रिर्पोट २०२१’ अनुसार सन् २०२० चरासँग सम्बन्धित कुल २३ वटा घटना भएका थिए ।

सन् २०२१ मा चरा र वन्यजन्तुसँग सम्बन्धित ५५ वटा घटनाको रिर्पोटिङ भएको थियो । चराका कारण सबैभन्दा धेरै घटना नोभेम्बरमा भएको रिर्पोटिङ भएको छ ।अधिकांश घटना जहाज अवतरणका क्रममा चरासंँग ठोक्किने गरेको पाइएको छ । जहाज चढ्ने समयमा पनि चराजन्य घटना भएका छन् ।चराचुरुङ्गी र वन्यजन्तुको गतिविधिको प्रभाव देखिने विमानस्थलमा काठमाडौं, पोखरा, विराटनगर, भैरहवा बढी जोखिममा छन् ।

धावनमार्गको नजिकै खाडलहरु हुने, विमानस्थल क्षेत्र भन्दा बाहिर नजिकै बालिनाली लगाउने काम हुनु र धावनमार्ग र चराको रंग समेत उस्तै हुने भएकाले समेत विमानस्थलमा चरासँग बढी जोखिम हुने गरेको प्राधिकरणको भनाइ छ ।